غده تیروئید یک غده کوچک پروانه‌ای شکل است که در پایه گردن قرار دارد. گرچه غده تیروئید کوچک است اما بخش مهمی از سیستم غدد درون ریز است و نقش بسیار مهمی در سلامت بدن به عهده دارد. غده تیروئید برای عملکرد درست خود به ید نیاز دارد. غذاهای دریایی و مواد لبنی منابع غنی از ید هستند. از آنجایی که ممکن است ید کافی از طریق این مواد غذایی دریافت نشود، در بسیاری از مناطق آن را به نمک نیز اضافه می‌کنند. غده تیروئید ید موجود در مواد غذایی را جذب کرده و آن را به هورمون‌های تیروئیدی، تیروکسین (T4) و تریدوتیرونین (T3) تبدیل می‌کند. سلول‌های غده تیروئید تنها سلول‌های بدن هستند که می‌توانند ید را جذب کنند. این سلول‌ها با ترکیب ید با آمینو اسید تیروزین، هورمون T3 و T4 را می‌سازند. سپس این هورمون‌ها به جریان خون آزاد می‌شوند و به سراسر بدن برای کنترل متابولیسم، رشد و بلوغ منتقل می‌شوند.
تمام سلول‌های بدن برای تنظیم متابولیسم خود نیازمند هورمون‌های تیروئیدی هستند. عملکرد مغز، قلب، کلیه، روده‌ها، کبد، پوست، مو، چشم‌ها و … همگی مدیون عملکرد غده تیروئید است. بطور کلی هورمون‌های تیروئیدی عملکردهای ضروری را در بدن تنظیم می‌کنند که عبارتند از:
- تنظیم میزان سوخت و ساز و مصرف کالری در بدن که روی افزایش یا کاهش وزن تاثیر می‌گذارد.
- افزایش یا کاهش میزان ضربان قلب.
- افزایش یا کاهش دمای بدن.
- تاثیر روی چگونگی عبور مواد غذایی از دستگاه گوارش.
- کنترل چگونگی انقباض عضلات.
- کنترل سرعت جایگزینی سلول‌های مرده.
- متابولیسم چربی، کربوهیدرات و پروتئین‌ها.
- تنظیم سطح کلسترول.
- میزان تنفس.
- میزان رشد و مقاومت ماهیچه‌ها.
- رشد سیستم عصبی.
- رشد دستگاه تناسلی و تنظیم چرخه قاعدگی خانم‌ها.
هیپوتالاموس و غده هیپوفیز که در مغز قرار دارند به کنترل غده تیروئید کمک می‌کنند. هیپوتالاموس هورمون تیروتروپین (TRH) را آزاد می‌کند که موجب تحریک تولید هورمون محرک تیروئید (TSH) توسط غده هیپوفیز می‌شود. در صورتی که هیپوتالاموس و غده هیپوفیز به درستی کار کنند موارد زیر را به درستی تشخیص می‌دهند:
- زمانی که سطح هورمون تیروئید پایین باشد، TRH و TSH بیشتری ترشح می‌کنند که غده تیروئید را وادار به تولید مقدار بیشتری هورمون‌های تیروئید می‌کند.
- زمانی که سطح هورمون‌های T3 و T4 تیروئید خیلی بالا باشد، TSH و TRH کمتری تولید می‌کنند که موجب کاهش تولید هورمون توسط غده تیروئید می‌شود.
بیماری یا وجود تومور در غده هیپوفیز می‌تواند این فرآیند را دچار اختلال کند.
هورمون دیگری که توسط غده تیروئید تولید می‌شود، کلسی‌تونین است. نقش بیولوژیکی این هورمون به خوبی هورمون‌های T3 و T4 شناخته نشده است به همین دلیل کمتر از آن صحبت می‌شود. کلسی‌تونین موجب تنظیم غلظت کلسیم و فسفات در خون می‌شود. کلسیم و فسفات هر دو در تشکیل استخوان‌ها نقش دارند.
اگر می‌خواهید در مورد علائم و نشانه‌های پرکاری تیروئید مطالعه کنید روی لینک آن کلیک کنید. همچنین می‌توانید برای مشاوره با ما در تماس باشید
