کم کاری تیروئید در نوزادان چیست؟
غده تیروئید هورمون‌های تیروئید را ترشح می‌کند. این هورمون‌ها سرعت متابولیسم بدن مانند ضربان قلب و دمای بدن را کنترل می‌کنند. کمکاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نکند تا نیازهای بدن را رفع نماید. عملکرد سالم تیروئید برای نوزادان و کودکان حیاتی است، زیرا که رشد و تکامل مغز، سیستم عصبی مرکزی و بدن آن‌ها به سطوح کافی هورمون‌های تیروئید بستگی دارد. چنانچه کم کاری تیروئید در نوزادان درمان نشود، حتی موارد خفیف آن می‌تواند منجر به عقب ماندگی ذهنی و جسمی شدید شود. دو نوع کم کاری تیروئید در نوزادان وجود دارد، کمکاری تیروئید مادرزادی که از زمان تولد همراه نوزاد است و کمکاری تیروئید که بعد از تولد و معمولاً در دوران کودکی یا نوجوانی اتفاق می‌افتد.
دلایل کم کاری تیروئید در نوزادان
کم کاری تیروئید در نوزادان می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. شایع‌ترین دلایل کم کاری تیروئید در نوزادان تازه متولد شده عبارتست از:
- عدم وجود غده تیروئید
- عدم تکامل و رشد غده تیروئید به طور کامل در دوران جنینی
- رشد و تکامل غده تیروئید در جای نادرست
سایر دلایل:
- کمبود ید در رژیم غذایی مادر در دوران بارداری
- مصرف داروهای آنتی‌تیروئید توسط مادر
- برخی آنتی‌بادی‌های مادر یا داروها که موجب بزرگ شدن تیروئید می‌شوند
- عدم ترشح هومون‌های تیروئید به قدر کافی توسط غده تیروئید
- عدم توانایی غده هیپوفیز در تحریک غده تیروئید برای تولید هورمون‌های تیروئید (شکل‌گیری غیرطبیعی غده هیپوفیز)
نشانه‌های کم کاری تیروئید در نوزادان
- پوست یا چشمان زرد (معروف به زردی)
- یبوست
- ضعف عضلات
- تورم در اطراف چشم‌ها
- پوست سرد و رنگ پریده
- زبان متورم
- شکم بزرگ با ناف بیرون‌زده
- تنفس سخت
- تأخیر در رشد و وزن گرفتن
تشخیص کم کاری تیروئید در نوزادان
از آنجایی که درمان زودهنگام می‌تواند از ناتوانی ذهنی جلوگیری کند، لذا از تمامی نوزادانی که متولد می‌شوند در بیمارستان محل تولد، آزمایش خون گرفته می‌شود تا عملکرد غده تیروئید آن‌ها ارزیابی شود. در نوزادانی که دچار کمکاری تیروئید هستند، در آزمایش خون سطح هورمون تحریک‌کننده تیروئید بالا و معمولاً سطح هورمون تیروئید پایین است. اگر نتیجه آزمایش غربالگری مثبت باشد، تست عملکرد تیروئید انجام می‌شود. پس از تشخیص کمکاری تیروئید در نوزاد، پزشک تیروئید او را اسکن می‌کند تا اندازه و موقعیت آن را ارزیابی نماید. این آزمایش شامل سونوگرافی یا رادیونوکلئید می‌شود.
- آزمایش غربالگری بعد از تولد (از کف پای نوزاد ۲۴ ساعت بعد از تولد)
- آزمایش عملکرد تیروئید
- انجام اسکن
درمان کم کاری تیروئید در نوزادان
چنانچه کم کاری تیروئید در نوزادان با انجام آزمایش مشخص شد، نوزاد باید هر چه سریع‌تر درمان شود. درمان کم کاری تیروئید در نوزادان توسط پزشک متخصص درمان کودکان مبتلا به مشکلات سیستم غدد درون‌ریز (متخصص غدد درون‌ریز کودکان) انجام می‌شود. درمان معمولاً به صورت هورمون‌های مصنوعی تیروئید که به صورت قرص خرد شده مخلوط با شیر مادر به نوزاد داده می‌شود، انجام می‌گیرد. این قرص نباید با مکمل آهن یا کلسیم مصرف شود زیرا جذب هورمون جایگزین را کاهش می‌دهد.
عوارض کمکاری تیروئید
چنانچه کودکانی که با کمکاری شدید غده تیروئید متولد می‌شوند سریعاً درمان نشوند، دچار معلولیت ذهنی خواهند شد. حتی با وجود درمان هم برخی کودکان مبتلا به کمکاری تیروئید مادرزادی نسبت به همسالان خود یادگیری کندتری دارند. برخی از عوارض کمکاری تیروئید عبارتند از:
- راه رفتن به طور غیرطبیعی
- عدم توانایی در صحبت کردن
- رفتار اوتیستیک
- مشکلات شنوایی و بینایی
- مشکلات حافظه، تمرکز و توجه
اگر می‌خواهید در مورد خدمات ارائه شده در مطب دکتر فنایی مطالعه کنید روی لینک آن کلیک کنید. همچنین می‌توانید برای مشاوره با ما در تماس باشید.
