دستگاه عصب‌سنج (محرک عصب) در جراحی تیروئید
تحریک عصب حین عمل تیروئیدکتومی، یک روش جایگزین به منظور جلوگیری از ایجاد برش اضافی جهت شناسایی اعصاب صوتی می‌باشد. در واقع از این تکنولوژی نوین می‌توان به منظور شناسایی اعصاب ناحیه حنجره حین عمل تیروئید و پیش‌بینی بی‌نقص بودن نتیجه عمل استفاده کرد.
غده تیروئید که در جلوی گردن واقع شده است، مسئول تنظیم فعالیت‌های متابولیک و کنترل عملکردهای مختلف دیگر همچون ضربان قلب و جریان خون است. برداشتن بخشی یا تمام غده تیروئید به کمک جراحی جهت درمان برخی مشکلات همچون تومورهای خوش‌خیم و بدخیم تیروئید، پُرکاری تیروئید، کَم‌کاری تیروئید و گره‌های تیروئیدی به کار می‌رود.
آسیب به اعصاب متصل به حنجره، به طور خاص عصب بازگشتی حنجره (Recurrent Laryngeal Nerves – RLN) و شاخه خارجی عصب فوقانی حنجره (External Branch of the Superior Laryngeal Nerve – EBSLN)، مهمترین عارضه تیروئیدکتومی حین انجام عمل تیروئید است.
آسیب یک طرفه اعصاب حنجره ممکن است منجر به خشونت صدا به طور موقت یا دائم (اختلال صوتی)، یا اشکال در صحبت کردن (از جمله مشکل در تولید فرکانس‌های صوتی بالا) یا بلع (دیسفاژی) شود. آسیب دو طرفه این اعصاب نیز یک وضعیت اضطراری و خطرناک می‌باشد زیرا ممکن است منجر به اشکال در تنفس و آسیب دائمی صدا شود.
اگر چه در اولین جراحی تیروئید، آسیب به اعصاب حنجره نسبتاً غیر شایع است (۲%-۱%) اما در جراحی‌های بعدی تیروئید، این احتمال به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد (۵/۱۲%). همچنین بنابر گزارشات ارائه شده، احتمال بروز اختلال صوتی موقت یا دائم بعد از جراحی تیروئیدکتومی ۲/۷%-۴/۳% و اختلال در بلع ۹/۰%-۲/۰% می‌باشد. بنابراین انجام اقدامات لازم توسط جراح به منظور جلوگیری از آسیب به اعصاب حنجره حین جراحی تیروئید، بسیار ضروری خواهد بود.
شناسایی و نگه داشتن اعصاب حنجره حین عمل تیروئید معمولاً با ایجاد یک برش آناتومیکی انجام می‌شود اما در حال حاضر استفاده از دستگاه عصب‌سنج به عنوان یک روش مؤثر، پیشنهاد می‌گردد. به کمک این روش، جراح می‌تواند عملکرد اعصاب حنجره را بسنجد و در تشخیص موقعیت اعصاب و پیش‌بینی نقایص آن‌ها، از سیستم عصب‌سنج استفاده کند.
تاکنون مطالعات وسیعی جهت تعیین میزان کارآمدی تحریک عصب حین عمل تیروئیدکتومی و مقایسه نتایج بدست آمده از این روش با جراحی تیروئید بدون بکارگیری تکنولوژی نامبرده، انجام شده است.
نتایج نشان می‌دهد که استفاده از سیستم عصب‌سنج یک روش کاملاً ایمن و مؤثر می‌باشد. در واقع تحریک عصب، مجموعه‌ای از شواهد تشخیصی را جهت تعیین حفظ یکپارچگی اعصاب تارهای صوتی به جراح ارائه می‌دهد.
مطالعات کلینیکی بر روی نتایج استفاده از دستگاه عصب‌سنج در جراحی تیروئید، از سال‌ها قبل در اروپا، آمریکا، استرالیا، چین و ژاپن انجام شده است. در ایران نیز از سال ۱۳۸۷ تاکنون، دکتر احمد فنایی جراح و متخصص بیماری‌های تیروئید و پاراتیروئید از این روش نوین در جراحی‌های تیروئید استفاده می‌کنند.
منبع:
Leopardi D, “Nerve Stimulation in Thyroid Surgery”, Horizon Scanning prioritizing summary, Department of Health and Ageing, Royal Australasian College of Surgeons, 2008.
