لووتیروکسین چیست؟
لووتیروکسین یک دارو برای درمان هیپوتیروئیدیسم (کاهش فعالیت تیروئید) یا کم کاری تیروئید است. این هورمون مصنوعی که تحت عنوان “لووتیروکسین” تجویز و عرضه می‌شود، برای جبران کمبود هورمون تیروئید طبیعی در بدن استفاده می‌شود. استفاده از این دارو ممکن است روی قاعدگی تأثیر بگذارد. هیپوتیروئیدیسم، کاهش سطح هورمون‌های تیروئیدی (T3 و T4) در بدن است که می‌تواند در تخمک‌گذاری و قاعدگی منظم اختلال ایجاد کند. در ادامه با عوارض قرص لووتیروکسین بر قاعدگی آشنا خواهیم شد.
عوارض قرص لووتیروکسین بر قاعدگی
با افزایش هورمون لووتیروکسین در بدن، سطح هورمون‌های تیروئیدی بهبود می‌یابد و هیپوتیروئیدیسم به حداقل می‌رسد. این موضوع می‌تواند به بهبود علائمی که ناشی از کمبود هورمون تیروئید به وجود می‌آید کمک کند. برخی از این علائم عبارت‌اند از: خستگی، کاهش توان فیزیکی، افزایش وزن، افسردگی و اضطراب.
اگر هورمون‌های تیروئیدی در بدن ناکافی باشند یا اختلالی وجود داشته باشد که باعث کم بودن هورمون تیروئید شود، ممکن است عملکرد سیستم‌های بدن تحت تأثیر قرار گیرد. این می‌تواند شامل سیستم تنظیم تخمک‌گذاری و قاعدگی نیز بشود.
به همین دلیل است که مصرف لووتیروکسین و تنظیم مناسب هورمون‌های تیروئید می‌تواند در کنترل قاعدگی و تغییرات آن تأثیر بگذارد.
بیشتر بخوانید:
آیا کم کاری تیروئید باعث بی نظمی قاعدگی می‌شود؟
عوارض مصرف نادرست لووتیروکسین بر قاعدگی
تعدادی از عوارضی که مرتبط با لووتیروکسین است و می‌تواند بر روی قاعدگی تأثیر بگذارد شامل موارد زیر می‌شود:
- مصرف ناصحیح دوز دارو:
مصرف نادرست یا بی‌نظم لووتیروکسین می‌تواند باعث عدم تعادل هورمون‌های تیروئیدی شود و بر روی سیکل قاعدگی تأثیر بگذارد.
- تنظیم دوز:
اغلب اوقات، پس از شروع درمان با لووتیروکسین یا تغییر دوز آن، چند هفته طول می‌کشد تا هورمون‌های تیروئید به تعادل برسند و ممکن است قاعدگی در این دوره تحت تأثیر قرار گیرد.
بیشتر بخوانید:
نحوه مصرف صحیح قرص لووتیروکسین
آیا قرص کم‌کاری تیروئید باعث عقب افتادن پریود می‌شود؟
با هر تغییر هورمونی، چرخه قاعدگی می تواند تحت تاثیر قرار گیرد. کم کاری تیروئید می‌تواند به عقب افتادن پریود (قاعدگی نامنظم یا تأخیر در آن) منجر شود. قرص کم کاری تیروئید، اگرچه لزوماً علت این مشکل نیست، اما ممکن است باعث پریودهای نامنظم شود. پریودهای نامنظم به عنوان عوارض جانبی داروهای تیروئید ذکر شده است.
به طور کلی تأثیرات کم کاری تیروئید بر دوره قاعدگی عبارت‌اند از:
- تأخیر یا نامنظم بودن دوره قاعدگی: کمبود هورمون‌های تیروئیدی می‌تواند فرآیند تخمک‌گذاری و آزاد شدن تخمک از تخمدان را تحت تأثیر قرار دهد. درنتیجه می‌تواند به تأخیر یا نامنظم بودن دوره قاعدگی منجر شود.
- کاهش فرایند سیستم تخمک‌گذاری: کمبود هورمون‌های تیروئید می‌تواند تأثیر منفی بر روی فرایند سیستم تخمک‌گذاری داشته باشند و باعث کاهش تخمک‌گذاری شود.
- تغییرات در شدت و مدت پریود: کم کاری تیروئید ممکن است باعث تغییرات در شدت و مدت دوره قاعدگی شود، به‌طوری‌که ممکن است خونریزی بیشتر یا کمتر از معمول باشد.
- عدم تکمیل دوره قاعدگی: در بعضی موارد، کم کاری تیروئید می‌تواند به تخصیص ناقص دوره قاعدگی منجر شود، به این معنی که قاعدگی شروع می‌شود اما به‌صورت کامل تکمیل نمی‌شود.
کمبود هورمون تیروئید چگونه باعث اختلال در قاعدگی می‌شود؟
سطح بالای هورمون پرولاکتین در کم کاری تیروئید باعث کاهش تولید هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRH) در هیپوتالاموس می‌شود. این موضوع باعث کاهش تولید هورمون‌های تحریک‌کننده تخمک‌گذاری (FSH و LH) در غده هیپوفیز می‌شود. این هورمون‌ها برای تنظیم و عملکرد طبیعی تخمدان زنان بسیار مهم هستند. کاهش سطح این هورمون‌ها درنتیجه تیروئید کم کار می‌تواند منجر به اختلالات دوره قاعدگی زنان شود.
کم کاری تیروئید می‌تواند تخمک‌گذاری را کاهش داده و باعث قاعدگی‌های سنگین شود. تغییرات در سطح پرولاکتین همچنین می‌تواند به نازک شدن لایه رحمی و تغییر کنترل غده هیپوفیز بر روی تخمدان‌ها منجر شود. هر دو ممکن است باعث قطع قاعدگی شوند.
چه راهکارهایی برای کاهش اثر داروی لووتیروکسین بر قاعدگی وجود دارد؟
برای کاهش عوارض قرص لووتیروکسین بر قاعدگی می‌توانید موارد را زیر را به کار ببرید:
- تنظیم دقیق دوز دارو: تنظیم دقیق دوز دارو می‌تواند تأثیرات جانبی را کاهش داده و بهبود نظم قاعدگی را تسهیل کند.
- پیگیری منظم با پزشک: رعایت تعامل مداوم با پزشک خود و انجام آزمایش‌های خونی منظم می‌تواند به کنترل بهتر تیروئید و قاعدگی کمک کند.
- تغذیه سالم و متنوع: مصرف مواد غذایی سالم و متنوع که حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است، به بهبود نظم چرخه قاعدگی کمک می‌کند.
- کاهش استرس: استرس می‌تواند بر تعادل هورمون‌ها تأثیر بگذارد. از فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی برای کاهش استرس استفاده کنید.
- مصرف مکمل‌های گیاهی: برخی مکمل‌های گیاهی مانند برخی گیاهان دارویی و عصاره‌ها ممکن است به بهبود قاعدگی کمک کنند. قبل از استفاده از هرگونه مکملی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
- مداومت در مصرف دارو: مصرف منظم و به موقع داروهای لووتیروکسین بسیار اهمیت دارد.
در نهایت باید گفت که کنترل کم کاری تیروئید با مصرف قرص لووتیروکسین صورت می‌گیرد. با مصرف منظم و صحیح دارو، سطح هورمون‌های تیروئیدی متعادل می‌شود و مشکلات هورمونی کنترل می‌شوند.
دکتر سید احمد فنایی جراح تیروئید و پاراتیروئید و عضو فعال انجمن جراحان تیروئید آمریکا (ATA) هستند. برای تعیین وقت و مشاوره می‌توانید با ما در تماس باشید.
