علائم کم‌کاری تیروئید و علائم یائسگی در زنان
بین علائم کم‌کاری تیروئید و علائم یائسگی، شباهت‌های بسیار زیادی وجود دارد، تا حدی که افتراق بین این دو پدیده را دشوار می‌کند. یائسگی، عدم وقوع قاعدگی ماهیانه برای زن در یک سال گذشته است. یائسگی در نتیجه‌ی کاهش طبیعی هورمون‌های زنانه به وجود می‌آید. یک خانم معمولاً بین سنین ۴۰ تا ۵۰ سالگی، یائسگی را تجربه خواهد کرد. کم‌کاری تیروئيد یا تیروئید کم تحرک، یکی از انواع اختلالات تیروئید است که در آن غده تیروئید قادر به تولید هورمون‌های مورد نیاز بدن نیست.
در ادامه به شرح علائم کم‌کاری تیروئید و یائسگی در زنان می‌پردازیم.
علائم یائسگی عبارتند از:
- گر گرفتگی
- تعریق شبانه
- تکرر ادرار
- بی نظمی در قاعدگی و تغییر در میل جنسی
- خشکی واژن
- دشواری در خوابیدن
- افسردگی و بدخلقی
- فراموشی
- تغییر در وزن (افزایش وزن)
علائم کم‌کاری تیروئید عبارتند از:
- عدم تحمل سرما
- پوست خشک
- یبوست
- بی‌نظمی در قاعدگی و تغییر در میل جنسی
- افسردگی
- فراموشی
- تغییر ناگهانی در وزن
نکته قابل توجه این است که سن یائسگی در زنان بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی است، در حالی‌که اختلال در تیروئید ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد. همچنین، برخی از علائم پرکاری تیروئید از قبیل گرگرفتگی، عدم تحمل گرما، تپش قلب و بی‌خوابی بسیار شبیه به علائم یائسگی می‌باشند. با این حال احتمال ابتلا به کم‌کاری تیروئید در دوران یائسگی بیشتر از ابتلا به پرکاری تیروئید است.
روش افتراق و تشخیص بین علائم کم‌کاری تیروئید و یائسگی
آزمایش خون، بهترین روش تشخیص ابتلا به کم‌کاری تیروئید یا یائسگی است. فردی که هریک از علائم بالا را تجربه کند، باید برای تشخیص نهایی به پزشک مربوطه مراجعه نماید. پزشک می‌تواند، با انجام آزمایشات تشخیصی به طور قطع تعیین کند، که بیمار علائم یائسگی را دارد یا اینکه به کم‌کاری تیروئید مبتلا شده است. همچنین، پزشک متخصص در خصوص زمان شروع، میزان شدت و مدت زمان ماندگاری علائم، سوالاتی از بیمار می‌پرسد. در نتیجه، برای تشخیص کم‌کاری تیروئید و یائسگی موارد زیر در آزمایش خون بررسی می‌شوند. این موارد عبارتند از:
سطح هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH): هورمون FSH ، از غده هیپوفیز ترشح می‌شود، این هورمون مسئول رشد و بلوغ تخمک است. با افزایش سن، میزان این هورمون در بدن بیشتر می‌گردد. افزایش بیش از ۳۰ واحد بین المللی میلی‌لیتر در خون، می‌تواند نشان دهنده‌ی یائسگی باشد.
هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH): غالباً، بررسی سطح TSH اولین آزمایشی است که پزشکان برای ارزیابی عملکرد غده تیروئید انجام می‌دهند. هنگامی‌که تیروئید عملکرد مناسبی ندارد، غده هیپوفیز هورمون TSH را برای تحریک غده تیروئید، به منظور ترشح هورمون‌های کافی تولید می‌کند. در نتیجه، بالا رفتن سطح TSH از علائم کم‌کاری تیروئید است.
بررسی سطح هورمون‌های T3 و T4: این دو هورمون‌های اصلی غده تیروئید هستند. غالباً، سطوح هورمون‌های T3 و T4 در حالت کم‌کاری تیروئید تغییر قابل توجهی نمی‌کنند، با این حال، پزشکان این آزمایش را برای تشخیص سایر مشکلات تیروئیدی انجام می‌دهند.
آزمایش آنتی‌بادی‌های تیروئید: غده تیروئید حاوی سلول‌هایی از جنس پروتئین است. گاهی اوقات، سیستم دفاعی بدن در مقابل این پروتئین‌ها، به منظور از بین بردن آن‌ها، پادتن تولید می‌کنند. زمانی‌که غده تیروئید با این مشکل مواجه شود، می‌تواند دچار کم‌کاری یا پرکاری تیروئید گردد. اگر این آنتی‌بادی‌ها در فردی که مبتلا به کم‌کاری تیروئید است، وجود داشته باشد، پزشک تیروئیدیت هاشیموتو را تشخیص می‌دهد.
رابطه بین یائسگی و اختلال تیروئید
ارتباط بین یائسگی و کم‌کاری تیروئید، یک رابطه کاملا پیچیده است که عوامل بسیار زیادی در آن نقش دارند. علائم هر یک از این دو شرایط می‌تواند کاملاً مشابه و گاهی در تعامل با هم باشند که شدت علائم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
۱) سطح هورمون استروژن در دوران یائسگی، به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد که منجر به پدیدار شدن علائم یائسگی در فرد می‌گردد. از طرفی، سطح هورمون استروژن، عملکرد تیروئید را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ( به همین دلیل میزان شیوع کم‌کاری تیروئید در زنان بیشتر از مردان است.)
۲) اختلالات تیروئید، به ویژه کم‌کاری تیروئید در برخی از افراد، خطر ابتلا به عوارض طولانی مدت یائسگی را افزایش می‌دهد. شایع ترین عوارض یائسگی عبارتند از:
- پوکی استخوان: یکی از شایع‌ترین عوارض یائسگی، پوکی استخوان یا از بین رفتن تراکم استخوان است. تحقیقات نشان می‌دهد که کم‌کاری تیروئید نیز می‌تواند، میزان تراکم استخوان راکاهش دهد.
- بیماری‌های قلبی و عروقی: یکی دیگر از عوارض یائسگی، افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی است که پژوهش‌ها در این خصوص اذعان دارند که سطح پایین هورمون‌های تیروئید نیز می‌تواند منجر به بیماری‌های قلبی گردد.
- افزایش وزن: زنانی که یائسگی را تجربه می‌کنند و مبتلا به کم‌کاری تیروئید هستند، به طور ناگهانی دچار اضافه وزن می‌گردند.
۳) پزشکان برای برخی از زنانی که به دلیل کمبود استروژن، علائم شدید یائسگی را تجربه می‌کنند، درمان هورمون جایگزین یا HRT را تجویز می‌کنند. در صورتی‌که، عملکرد تیروئید این افراد طبیعی باشد با این نوع درمان سازگار می‌شوند. در حالی‌که اگر شخص از قبل، مبتلا به کم‌کاری تیروئید باشد، باید تحت نظر پزشک متخصص، مقدار دوز داروی تیروکسین را افزایش دهد.
آیا کم‌کاری تیروئید باعث بی‌نظمی قاعدگی می‌شود؟ برای مطالعه در این باره روی لینک آن کلیک کنید.
اگر می‌خواهید در رابطه با خدمات ارائه شده در مطب دکتر احمد فنایی مطالعه کنید، روی لینک آن کلیک کنید. همچنین می‌توانید برای مشاوره با ما در تماس باشید.
