تاثیر هورمون‌های تیروئید بر فشار خون
هورمون‌های تیروئید اثرات شناخته شده‌ای بر روی سیستم قلبی عروقی و تنظیم فشار خون دارند. اثرات پرکاری تیروئید شامل افزایش برون‌ده قلبی، تاکی کاردی، افزایش فشار نبض، کاهش مقاومت عروقی سیستمیک و افزایش میزان متابولیسم پایه است. علائم و نشانه های کم کاری تیروئيد در تضاد قابل توجهی با پرکاری تیروئید هستند و شامل کاهش برون‌ده قلبی، کاهش فشار نبض، افزایش مقاومت عروقی سیستمیک و کاهش میزان متابولیسم بدن می‌شوند.
اگر چه هورمون‌های تیروئید تقریباً بر روی تمام بافت‌های بدن تاثیر می‌گذارند و واسطه تغییرات هموستاز هستند، اما در مورد سازگاری‌های سیستم قلبی عروقی این هورمون‌ها می‌توانند منجر به تغییر فشار خون شوند، تا نیازهای جدید سیستم عروقی را برآورده سازند. در ادامه اثرات مستقیم و غیر مستقیم هورمون تیروئید بر فشار خون را بررسی می‌کنیم.
فشار خون سیستولیک یا دیاستولیک چیست؟
فشار خون همان نیرویی است که خون هنگام جابجایی از قلب به دیواره رگ‌ها فشار می‌آورد. فشار خون بالا که به آن فشار خون نیز می‌گویند، شرایطی است که این نیرو بیش از حد زیاد شده و به بدن آسیب می‌رساند. در صورت عدم درمان و پیگیری‌های لازم در نهایت، باعث آسیب به قلب و رگ‌های خونی می‌شود.
فشار خون با دو عدد اندازه‌گیری می‌شود. اندازه‌گیری فشار خون سیستولیک بالایی، همان نیرویی که هنگام انقباض قلب به دیواره شریان فشار می‌آورد و فشار خون دیاستولیک پایین که فاصله استراحت بین ضربان‌های قلب را اندازه‌گیری می‌کند.
سطح فشار خون طبیعی باید ۱۲۰ میلی‌متر جیوه بر ۸۰ میلی‌متر باشد. در صورتی که فشار خون ۱۴۰ میلی‌متر جیوه بر ۹۰ میلی‌متر جیوه یا بالاتر برود فشار خون بالا در نظر گرفته می‌شود.
فشار خون ثانویه
فشار خون ثانویه، فشار خون بالایی است که در اثر یک بیماری و وضعیت پزشکی به وجود می‌آید. به این معنی که فشارخون بالای ثانویه می‌تواند ناشی از شرایطی باشد که کلیه‌ها، عروق قلب یا سیستم غدد درون‌ریز، فشار خون فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهند. فشار خون ثانویه در دوران بارداری نیز رخ می‌دهد.
فشار خون ثانویه با نوع معمول فشار خون بالا متفاوت است. فشار خون اولیه یا معمولی دلیل مشخصی ندارد و تصور می‌شود با ژنتیک، رژيم غذایی نامناسب، عدم فعالیت و چاقی در ارتباط باشد.
درمان مناسب فشار خون ثانویه هم شرایط زمینه‌ای و هم فشار خون بالا را کنترل می‌کند و خطر عوارض جدی مانند بیماری‌های قلبی، نارسایی کلیه و سکته‌ها را کاهش می‌دهد.
ارتباط بین کم کاری تیروئید و بیماری فشار خون
بسیاری از افراد بیماری فشار خون یا فشار خون بالا را به سابقه خانوادگی یا سبک زندگی نسبت می‌دهند. با این وجود در برخی از موارد فشار خون بالا در نتیجه اختلالات تیروئید یعنی پرکاری و کم کاری تیروئید اتفاق می‌افتد.
کم کاری تیروئید شرایطی است که در آن تیروئید کم‌کار می‌شود و هورمون کافی و مورد نیاز بدن را نمی‌تواند تولید کند. کم کاری تیروئید می‌تواند باعث ضعیف شدن عضله‌ی قلب و ضربان قلب، کاهش ظرفیت پمپاژ قلب و افزایش سفتی دیواره رگ‌های خونی شود. مجموعه این تغییرات منجر به افزایش فشار خون می گردد.
اگر اختلالات تیروئید دلیل بیماری فشار خون بالا باشد با تنظیم رژیم غذایی و سبک زندگی برطرف نمی‌شود و ممکن است داروهای فشار خون نیز چندان تاثیری نداشته باشند.
کم کاری تیروئید به عنوان یکی از علل افزایش فشار خون ثانویه شناخته شده است. در مطالعات و یافته‌های علمی همواره مشاهده شده است که افراد مبتلا به کم کاری تیروئید نسبت به سایرین فشار خون بالاتری را تجربه می‌کنند، اما فشار خون بالا، نشانه عادی برای تیروئيد کم کار نیست.
ارتباط بین کم کاری تیروئید و فشار خون دیاستولیک را می‌توان با افزایش مقاومت عروق خونی محیطی توجیه کرد.
علل اصلی کم کاری تیروئید، اختلالات خودایمنی، تیروئید خاموش، تیروئید پس از زایمان، گواتر، تیروئید غیر خودایمنی و تیروئیدیت تحت حاد است. در این بین، تیروئیدیت لنفوستیک خود ایمن مزمن یعنی بیماری هاشیموتو، شایع‌ترین علت اختلال عملکرد غده تیروئید است.
فشار خون و معمولاً فشار دیاستولیک در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید به دلیل افزایش مقاومت عروق محیطی بالا می‌رود. فشار خون بالا در ۳ درصد از بیماران مبتلا به فشار خون بالا به دلیل کم کاری تیروئید به وجود می آید. هایپرکلسترولمی و افزایش اسیدهای چرب نیز با عملکرد کم غده تیروئید در ارتباط است. بنابراین، خطر بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهد.
افزایش مقاومت عروق محیطی
در تحقیقات و یافته‌های آزمایشگاهی، محققان به این نتیجه رسیده‌اند که بین فشار خون دیاستولیک و هورمون تیروکسین و تیری یدوتیرونین در جمعیت زنان بالای ۵۰ سال با کم کاری تیروئید ارتباط مستقیمی وجود دارد.
هورمون تری یدوتیرونین یا همان T3 عامل تیروئید متابولیکی فعال است که احتمالاً اثر گشاد کردن رگ‌ها را بر سلول‌های عروقی دارد. کم کاری تیروئید و کمبود این هورمون منجر به انقباض و افزایش عروق محیطی می‌گردد. به‌طور کلی، کم کاری تیروئید با افزایش سفتی شریانی یا رگ‌های خونی همراه است.
افزایش فشار سیستولیک و دیاستولیک می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در دیواره شریان‌ها شود و خاصیت کشسانی را کاهش داده و منجر به سختی و سفتی عروق خونی گردد. درمان جایگزینی هورمون تیروئید در کاهش فشار سیستولیک با موفقیت عمل کرده و مانع فشار خون ثانویه بالا در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئيد می‌شود.
به طور خلاصه می توان گفت، محققان به این نتیجه رسیده‌اند که کم کاری تیروئید باعث سفتی آئورت و فشار خون بالا (معمولاً دیاستولیک) می‌شود. هورمون درمانی تیروئید، سفتی آئورت را کاهش می‌دهد و باعث کاهش فشار خون در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید می‌گردد. همچنین ممکن است در برخی افراد عملکرد تیروئید در آن‌ها نرمال شود اما فشار خون کاهش نیابد، در این صورت درمان‌های ضد فشار خون، قابلیت ارتجاعی آئورت را بهبود می‌بخشد و می‌تواند فشار خون را در بیماران مبتلا به فشار خون بالا و کم کاری تیروئید کاهش دهد. جایگزین مصنوعی هورمون‌های تیروئید علاوه بر فشار خون، خطرات قلبی عروقی را نیز کاهش می‌دهد.
آیا کم کاری تیروئید باعث مشکلات قلبی می‌شود؟ برای پاسخ روی لینک درج شده کلیک کنید.
همچنین اگر می‌خواهید در رابطه با خدمات ارائه شده در مطب دکتر احمد فنایی مطالعه کنید، روی لینک آن کلیک کنید.
می‌توانید برای مشاوره با ما در تماس باشید.
