مشکلات خواب و اختلالات تیروئید
انسان یک سوم از زندگی خود را در خواب می‌گذارند. خواب مناسب به افزایش بهره‌روی، انرژی و رفاه سلامت جسم و روان کمک شایانی می‌کند و بی خوابی می‌تواند مشکلاتی را برای سلامتی بدن ایجاد کند.
از طرفی، عملکرد بسیاری از اندام‌ها و فرآیندهای فیزیولوژیکی بدن وابسته به غده تیروئید بوده که در گردن قرار گرفته است. هنگامی‌که تولید هورمون‌های تیروئید از حالت تعادل خارج می‌شود (زیاد یا کم) متابولیسم بدن با مشکلاتی مواجه می‌گردد و می‌تواند چرخه خواب را نیز تحت تاثیر قرار دهد. کم کاری تیروئید که در نتیجه کاهش مقدار هورمون‌ها است، منجر به خستگی، کمبود انرژی و خواب آلودگی بیش از حد در طی روز می‌شود.
بدن ما بر اساس یک چرخه‌ی ۲۴ ساعته فعالیت می‌کند که به عنوان ریتم شبانه‌روزی شناخته می‌شود. این چرخه یا ریتم شبانه‌روزی در بخشی از مغز به نام هسته سوپراکیاسماتیک (SCN) واقع در هیپوتالاموس تنظیم می‌شود.
هسته سوپراکیاسماتیک هورمون‌های مختلفی آزاد می‌کند که به حفظ تعادل در بدن و کنترل عملکردهای مختلف بدن مانند چرخه خواب و بیداری نقش مهمی دارد. هورمون تیروتیروپین تنظیم کننده این چرخه است. اگر تیروئید بیش از حد فعال یا کم‌کار باشد می‌تواند در تولید تیروتروپین و ریتم شبانه روزی اختلال ایجاد کند.
رابطه بین کم کاری تیروئید و مشکلات خواب
ارتباط بین کم کاری تیروئید و مشکلات خواب را می توان از طریق موارد زیر درک کرد که عبارتند از:
- علی رغم تصور بسیاری از افراد، کم‌کاری تیروئید نسبت به پرکاری تیروئید بیشتر با مشکلات خواب و بی خوابی مرتبط است. همان طور که می‌دانید، یکی از رایج‌ترین علائم کم‌کاری تیروئید، احساس خستگی است. تصور می‌شود که این خستگی باعث سهولت خوابیدن در شب است. با این حال، اغلب افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید در هنگام شب خواب با کیفیت و مناسبی را تجربه نمی‌کنند. این امر به بدان علت است که غده تیروئید بخشی از سیستم غدد درون‌ریز بدن است، هورمون‌هایی را تولید می‌کند که متابولیسم بدن و عملکردهای حیاتی بدن مانند ضربان قلب، دمای بدن و تنفس را کنترل و تنظیم می‌کنند. کاهش متابولیسم در طول روز منجر به ایجاد خستگی و نامنظمی هورمون‌ها در شب می‌شود. این موضوع، مانع از داشتن یک خواب عمیق و باکیفیت خواهد شد. بعلاوه، کم کاری تیروئید می‌تواند خطر ابتلا به برخی اختلالات خواب مانند آپنه خواب را افزایش دهد.
- همچنین این اختلال می‌تواند، مشکلاتی در سایر غدد درون ریز مانند غدد فوق کلیوی ایجاد کند. این غدد مسئول تولید کورتیزول یا همان هورمون استرس هستند. اگر غدد فوق کلیوی به درستی کار نکنند، ممکن است در شب سطح بالایی از کورتیزول را تولید کنند و باعث افزایش سطح انرژی و هوشیار نگهداشتن بدن شوند.
- افراد مبتلا به کم کاری تیروئید اغلب دچار عدم تحمل سرما در شب، درد مفاصل یا عضلات می‌شوند که باعث اختلال در خواب می‌شود.
- کم‌کاری تیروئید علاوه بر ایجاد خستگی در روز با کاهش متابولسیم بدن خطر ابتلا به برخی اختلالات خواب را افزایش می‌دهد. حدود ۳۰ درصد از افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید دچار آپنه خواب هستند، در این گروه از افراد، کاهش اکسیژن و تلاش برای نفس کشیدن در برابر راه‌های تنفسی مسدود شده یا بسته شده، خواب آن‌ها را مختل می‌کند. همچنین کم‌کاری تیروئید ممکن است از خواب عمیق جلوگیری کند که خود یکی از عوامل مهم احساس خستگی روزانه در این دسته از افراد است.
راه‌های بهتر خوابیدن در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید
اولین قدم برای بهبود بی خوابی و افزایش سطح کیفی خواب و مبارزه با خستگی این است که با مصرف داروهای جایگزین هورمون تیروئید (قرص لووتیروکسین) هورمون‌های تیروئید را به محدوده طبیعی برگرداند.
همچنین، سایر شرایطی که می‌توانند در خواب تداخل ایجاد کنند نیز باید مورد توجه قرار گیرند. به عنوان مثال اگر مشکوک به آپنه خواب هستید، بهتر است با پزشک خود صحبت کنید. وی ممکن است با تغییر سبک زندگی مانند کاهش وزن، ترک سیگار یا روش درمانی مانند دستگاه فشار مثبت راه هوایی (CPAP) را تجویز کند.
در هر حال صرف نظر از اینکه چه چیزی باعث بهم خوردن ریتم و چرخه خواب شده است ممکن است ایجاد تغییرات جزئی در عادت‌ها و به کارگیری برخی از استراتژی‌ها به ما کمک کند تا مشکلات خواب را برطرف نماییم. برخی از این تغییرات عبارتند از:
- سعی کنید هر روز در یک ساعت مشخص بخوابید و بیدار شوید.
- در طول روز میزان فعالیت خود را افزایش دهید.
- اتاق خواب خود را خنک نگه دارید. دمای مناسب اتاق خواب مهم است. بخصوص هنگامی که در مرحله تنظیم تیروئید هستید.
- اتاق خواب باید تاریک باشد. بهتر است حداقل یک ساعت قبل از خواب همه چراغ‌ها حتی چراغ‌های چشمک‌زن را خاموش کنید. تاریکی به تولید ملاتونین طبیعی کمک می‌کند.
- آرامش خود را حفظ کنید. داشتن یک روال خواب آرام یکی از مهم‌ترین کارهایی است که می‌توانید برای سهولت خواب خود انجام دهید. اگر امکان دارد قبل از خواب دوش آب گرم بگیرید و کتاب مورد علاقه خود را بخوانید.
- در یک تختخواب راحت بخوابید.
- قبل از خواب از خوردن وعده غذایی سنگین بپرهیزید. زیرا غذای سنگین می‌تواند چرخه خواب را مختل کند. همچنین از خوردن غذاهای تند و کافئین‌دار مانند شکلات، چایی یا قهوه خودداری کنید.
- قبل از خواب یک میان وعده کوچک میل کنید. مصرف غذاهای پروتئین‌دار و کربوهیدرات‌هایی مانند غلات کامل و کره بادام زمینی قبل از خواب، می‌تواند به حفظ تعادل قند خون در طی شب کمک کند.
- یکی از بزرگ‌ترین عوامل ایجاد کننده مشکلات خواب، استرس است . غالبا افراد هنگام خواب به موقعیت‌های استرس‌زا فکر می‌کنند. بهتر است روش‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن را تمرین کنید.
نتیجه گیری
اختلالات و نارسایی‌های هورمونی می‌توانند سلامتی عمومی بدن را به چالش بکشند. در میان اختلالات هورمونی، ابتلا به مشکلات تیروئیدی بسیار شایع و رایج است. این دسته از اختلالات می‌توانند بر روی کیفیت خواب تاثیر منفی بگذارند و باعث بی خوابی شوند. علاوه بر این، بروز آپنه در خواب نیز شایع می‌باشد. ممکن است بین این دو رابطه‌ای علت و معلولی وجود داشته باشد. بنابراین اگر علی رغم عادی سازی سطح هورمون تیروئید، هنوز مشکلات خواب دارید، نقش آپنه خواب را نیز در نظر بگیرید و درمان آن را پیگیری کنید.
اگر می‌خواهید در رابطه با خدمات ارائه شده در مطب دکتر احمد فنایی مطالعه کنید، روی لینک آن کلیک کنید. همچنین می‌توانید برای مشاوره با بهترین جراح تیروئید با ما در تماس باشید.
