جراحی تیروئید
تیروئید غده‌ای کوچک و پروانه‌ای شکل است که در قسمت تحتانی گردن قرار دارد. این غده نقش مهمی در عملکردهای حیاتی بدن ایفا می‌کند. هورمون‌های تولید شده توسط غده تیروئید در سراسر بدن درحال گردش هستند. دما و متابولیسم فرد را تنظیم می‌کنند. همچنین، از قلب و دستگاه گوارش پشتیانی کرده و به حفظ کنترل عضلات و سلامت استخوان‌ها کمک می‌کنند. در برخی از افراد عملکرد غده تیروئید دچار اختلال و نارسایی می‌شود. جراحی تیروئید، یکی از راه‌کارهای درمانی برای برخی از اختلالات تیروئیدی است. یک پزشک ممکن است به دلایل زیادی، برداشتن غده تیروئید را توصیه کند، این دلایل عبارتند از:
- گواتر چند گره‌ای یا بزرگ شدن غده تیروئید (که منجر به انسداد راه تنفس و دشواری در بلعیدن می‌شود.)
- ندول یا آدنوم تیروئید (تومور خوش‌خیم)
- سرطان تیروئید
- بیماری گریوز (پرکاری تیروئید یا تیروتوکسیکوز)
- کیست تیروئید
انواع جراحی تیروئید
عمل جراحی تیروئید به چهار دسته کلی تقسیم‌بندی می‌شود که هر کدام زیرمجموعه‌های مجزایی دارند. انواع جراحی تیروئید عبارتند از:
- تیروئیدکتومی کامل (برداشتن تمام بافت غده تیروئید)
- لوبکتومی یا همی تیروئیدکتومی (برداشتن نیمی از بافت غده تیروئید)
- تیروئیدکتومی تقریبا کامل (برداشتن بیشتر بافت غده تیروئید و باقی ماندن کمی از بافت در یک طرف)
- توتال تيروييدكتومي كامل دو طرف كه شامل برداشتن هر دو لب تيروييد و ناحيه ايسم مي باشد.
اهمیت هورمون درمانی بعد از جراحی تیروئید
در صورت جراحی تیروئید بخصوص تیروئیدکتومی کامل، بدن دیگر قادر به تولید هورمون تیروئید مورد نیاز نیست. برای جایگزینی هورمون طبیعی وکمک به حفظ متابولیسم طبیعی و جلوگیری از خطر بازگشت سرطان باید قرص لووتیروکسین تحت نظر پزشک مصرف شود. این قرص به عنوان متداول‌ترین و کم عارضه‌ترین دارو برای کنترل کم‌کاری تیروئید در سراسر جهان شناخته شده است.
بدون هورمون تیروئید، بدن عملکرد درستی نخواهد داشت. کمبود هورمون تیروئید منجر به ضعف، کمبود انرژی، خستگی مفرط، یبوست، افزایش وزن، ریزش مو، پوست خشک و زمخت، افزایش حساسیت به سرما، درد مفاصل و عضلات، دوره‌های قاعدگی سنگین یا نامنظم و افسردگی می‌گردد. قرص لووتیروکسین در صورت مصرف صحیح، این علائم را برطرف می‌کند.
چگونگی مصرف قرص لووتیروکسین بعد از عمل جراحی
اکثر افرادی که تحت عمل جراحی تیروئید قرار می‌گیرند لووتیروکسین مصر ف می‌کنند. بعد از جراحی با توجه به جواب پاتولوژی بیمار، مشخص می‌گردد که مصرف قرص لووتیروکسین باید ادامه پیدا کند یا قطع گردد. بیمارانی که تیروئید کم کار دارند چه عمل جراحی شوند و چه عمل نشوند، باید تا آخر عمر قرص لوویتروکسین را مصرف کنند.
اگر بیمار دارای تیروئید نرمال باشد و با جراحی، کل غده تیروئید برداشته شود، باید تا آخر عمر این قرص را مصرف کند. اگر قسمتی از تیروئید برداشته شود، ۴۰ درصد این افراد معمولا تا آخر عمر باید لووتیروکسین مصرف کنند. در این گروه بسته به نظر پزشک و جواب آزمایشات و بررسی سطح TSH خون، دوز لووتیروکسین ممکن است تغییر یابد.
در نتیجه، در صورت انجام عمل تیروئیدکتومی کامل، بیمار باید بلافاصله پس از جراحی قرص لووتیروکسین را مادام العمر مصرف نماید. این قرص جایگزین تیروکسین تولید شده توسط غده تیروئید می‌باشد.
دوز مناسب لووتیروکسین منجر به نرمال شدن سطح هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) و هورمون‌های تیروئید در خون می‌شود. این سطح نرمال از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است. تجویز دوز مناسب پس از تیروئیدکتومی کامل از اهمیت بسزایی برخوردار است. زیرا دوز ناکافی یا زیاد منجر به کم کاری تیروئید یا تیروتوکسیکوز (پرکاری تیروئید) می‌شود.
چند نکته مهم در خصوص عمل تیروئید
- جراحی تیروئید باید توسط یک جراح باتجربه و آگاه انجام شود.
- این حق بیمار است که قبل از عمل هر گونه ابهام و سوالی توسط پزشک پاسخ داده شود.
- اگر بعد از جراحی احساس لرزش در انگشتان دست، پا یا صورت خود داشتید فورا به پزشک خود اطلاع دهید تا مکمل‌های کلسیم تجویز گردد.
- جای بخیه و اسکار بعد از عمل به‌طور معمول، پس از شش تا یک‌سال قابل مشاهده نیست.
- بعد از جراحی تیروئید، باید هر سال به‌طور منظم آزمایش خون برای بررسی عملکرد تیروئید انجام دهید.
- در صورت مشاهده علائم کم‌کاری تیروئید مانند بی‌حالی، افزایش وزن یا تغییرات خلقی باید به پزشک خود اطلاع دهید.
- عوارض اصلی جراحی تیروئید مشکلات صدا و کاهش سطح کلسیم است. غالبا موقتی هستند، اما ممکن است در برخی از افراد دائمی شود.
- روش های جایگزین جراحی تیروئید برای پرکاری تیروئید، درمان دارویی و یدرادیواکتیو است.
اگر در مورد اختلال تیروئید خود سوال یا نگرانی دارید باید با متخصص مربوطه صحبت کنید، زیرا بهترین گزینه برای مشاوره با شما هستند.
اگر می‌خواهید در رابطه با خدمات ارائه شده در مطب دکتر احمد فنایی مطالعه کنید، روی لینک آن کلیک کنید. همچنین می‌توانید برای مشاوره با بهترین جراح تیروئید با ما در تماس باشید.
