پاراتیروئید
پاراتیروئید گروهی از غدد هستند که برای تنظیم سطح کلسیم و فسفر در بدن، هورمونی به نام هورمون پاراتیروئید یا PTH تولید می‌کنند. رشد و استحکام استخوان و دندان‌ها به کلسیم بستگی دارد. همانند هورمون‌های غده تیروئید، افزایش و کاهش هورمون PTH می‌تواند مشکلات پزشکی جدی به وجود آورد. هیپرپاراتیروئیدیسم یا پرکاری پاراتیروئید یکی از شایع‌ترین بیماری‌های غدد درون‌ریز به ویژه در زنان یائسه است.
پرکاری پاراتیروئید
شیوع پرکاری پاراتیروئید در جمعیت عمومی، سه در ۱۰۰۰ و در زنان یائسه ۲۱ در ۱۰۰۰ تخمن زده می‌شود. این اختلال هنگامی اتفاق می‌افتد که مقدار هورمون PTH در جریان خون زیاد شود. این افزایش منجر به کاهش میزان فسفر و افزایش سطح کلسیم می‌شود، به نوعی عدم تعادل ایجاد می‌کند. علائم پرکاری پاراتیروئید شامل:
- پوکی استخوان
- سنگ کلیه
- درد استخوان و مفاصل
- ضعف و بی حالی
- از دست دادن تمرکز
- افسردگی
- بی اشتهایی
- یبوست
- حالت تهوع و استفراغ
یکی از مهم‌ترین نگرانی در مورد پرکاری پاراتیروئید افزایش و کاهش وزن است. در برخی از موارد، بین این اختلال و افزایش یا کاهش وزن رابطه مستقیم و همبستگی وجود دارد. در ادامه به ارتباط بین هر کدام از آن‌ها خواهیم پرداخت.
پرکاری پاراتیروئید و افزایش وزن
یکی از مهم‌ترین نشانه‌های پرکاری پاراتیروئید، احساس خستگی مزمن یا مداوم است. افرادی که کلسیم و PTH بالایی دارند، غالبا از خستگی مزمن رنج می‌برند. این موضوع منجر به تحرک کمتر آن‌ها می‌شود. با این حال، بین افزایش وزن و پرکاری پاراتیروئید، دلایل علمی و بیوشیمیایی فراتر از خستگی مزمن وجود دارد. تحقیقات زیادی نشان می‌دهد که PTH بالا، مانع از کاهش وزن در بیماران مبتلا به پرکاری پاراتیروئید می‌شود. همچنین در این گروه از بیماران، چربی به راحتی تجزیه و متابولیزه نمی‌شود.
در مطالعه دیگر محققان به این نتیجه رسیده‌اند که شاخص توده بدنی (BMI) در بیماران مبتلا به پرکاری پاراتیروئید در مقایسه با سایر بیماران افزایش یافته و دچار اضافه وزن شده‌اند. در نتیجه، بین این اختلال و اضافه وزن، یک رابطه دوجانبه وجود دارد که هر کدام احتمال ابتلا به دیگری را افزایش می‌دهد.
غالبا افرادی که به بیماری پرکاری پاراتیروئید مبتلا می‌شوند، علائم خاصی را تجربه نمی‌کنند. با این وجود پرکاری پاراتیروئید، خطر ابتلا به برخی از شرایط پزشکی را افزایش می‌دهد، برای مثال:
- فشار خون بالا
- مقاومت به انسولین
- افزایش یا کاهش چربی و کلسترول (دیس لیپیدمی)
- بیماری‌های قلبی عروقی
- سرطان
افرادی که اضافه وزن زیادی دارند ممکن است بیش از سایرین مستعد ابتلا به شرایط پزشکی ذکر شده باشند. همچنین این دسته از افراد نسبت به دیگران بیشتر در معرض خطر ابتلا به پرکاری پاراتیروئید اولیه و علائم مربوط به آن هستند.
پرکاری پاراتیروئید و کاهش وزن
همان طور که افزایش وزن با پرکاری تیروئید در ارتباط متقابل است در برخی از موارد نیز کاهش وزن با پرکاری پاراتیروئید اولیه مرتبط می‌باشد. اما باید در نظر داشته باشیم که کاهش وزن نشانه بسیاری از اختلالات پزشکی مختلف است. بنابراین اگر فردی دچار کاهش وزن ناگهانی شد، باید با پزشک جهت بررسی‌های بیشتر ملاقات کند. در این مرحله پزشک می‌تواند آزمایش‌های مختلفی را برای تعیین اینکه آیا کاهش وزن به پرکاری پاراتیروئید اولیه یا سایر اختلالات پزشکی مربوط است را انجام دهد.
کاهش وزنی که در پرکاری پاراتیروئید اتفاق می‌افتد، معمولا نشان دهنده مرحله پیشرفته بیماری است. اما هنوز مشخص نشده است که این مسئله به دلیل مشکلات دستگاه گوارش است یا اثرات متابولیکی که ممکن است فرد به دلیل افزایش سطح کلسیم و هورمون پاراتیروئید (PTH) تجربه کند. با این حال محققان احتمال می‌دهند که در کاهش وزن، پای هر عامل در میان باشد. برخی از پزشکان کاهش وزن را نشانه‌‌ای برای جراحی غده پاراتیروئید می‌دانند. در برخی از موارد کاهش وزن حتی بعد از جراحی پارتیروئید نیز اتفاق می‌افتد.
برای کسب اطلاعات درباره چالش بیماران دچار کم کاری تیروئید در اعمال جراحی، روی لینک درج شده کلیک کنید.
اگر می‌خواهید در رابطه با خدمات ارائه شده در مطب دکتر احمد فنایی مطالعه کنید، روی لینک آن کلیک کنید. همچنین می‌توانید برای مشاوره با بهترین جراح تیروئید با ما در تماس باشید.
