اختلالات تیروئید
از آنجایی که هورمون‌های تیروئید تقریبا در تمامی اندام‌های بدن اثرات مهمی دارند، بنابراین عوارض مرتبط با اختلال در عملکرد تیروئید، بسیار زیاد، متفاوت و حائز اهمیت است. استرس‌ها، فشارهای جسمی و روانی که در طول دوره عمل جراحی رخ می دهند، می‌توانند اختلالات تیروئید را تشدید کرده و به‌طور بالقوه منجر به آسیب‌های جدی و حتی در مواردی به مرگ و میر منتهی گردند. در نتیجه افراد مبتلا به کم کاری تیروئید باید بیماری خود را قبل از عمل جراحی با پزشک مربوطه در میان بگذارند، حتی اگر علائم مشکوک دارند.
نکات مهم قبل و بعد هر نوع عمل جراحی برای تیروئید کم کار
آشنایی با مکانیسم‌های اختلالات تیروئید قبل از عملهای جراحی، موثرترین و بهترین روش برای بهبود شرایط بیماران مبتلا به پرکاری و کم‌کاری تیروئید است. در ادامه با اثرات منفی اختلال در عملکرد تیروئید و تاثیر آن در عملهای جراحی آشنا خواهید شد.
نارسایی قلبی و عروقی
هورمون‌های تیروئید اثرات قابل توجهی بر سیستم قلبی، عروقی، تنفسی، کلیوی، دستگاه گوارش، خون‌رسانی و سیستم عصبی مرکزی می‌گذارند. بنابراین، نقش مهمی در هموستاز (تعادل فیزیولوژیک بین عوامل انعقاد و ضد انعقاد خون در بدن) ایفا می‌کنند. نگرانی‌های مربوط به سیستم قلبی عروقی از مهم‌ترین موارد بعد از عمل در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید است. زیرا بیماران مبتلا به کم‌کاری تیروئید، بیش از دیگران در معرض خطر عوارض بیماری‌های قلبی کرونری هستند. این موضوع به احتمال زیاد مربوط به افزایش سطح کلسترول خون، نیمه عمر طولانی عوامل انعقاد خون(لخته شدن خون)، کم‌خونی و کاهش ضربان قلب است.
کم کاری تیروئید با کاهش ضربان ۳۰ تا ۵۰ درصدی قلب به صورت کند شدن ضربان نبض و کاهش انقباضات قلبی همراه است. علاوه بر این، کمبود هورمون‌های تیروئید باعث افزایش مقاومت عروق محیطی و در نتیجه افزایش بار قلب می‌شود که این امر منجر به کاهش فشار نبض می‌گردد. همچنین، در این دسته از بیماران احتمال دارد که تحت بیهوشی دچار افت فشار خون شوند.
نارسایی سیستم کلیوی و ریوی
یکی دیگر از نگرانی‌های مربوط به کم کاری تیروئید اختلال در عملکرد سیستم کلیوی مرتبط با این بیماری است که چالش‌های زیادی از جمله عدم توانایی در دفع سموم داروها را ایجاد می‌کند.
ضعف عضلات تنفسی، همراه با اختلال تنفسی، کمبود اکسیژن و افزایش احتمال آپنه انسدادی خواب، مدیریت بعد از عمل را در این بیماران پیچیده می‌کند. این امر به نوبه خود زمینه ذات الریه و جمع شدن ریه به یک طرف را به وجود می‌آورد. عوامل ریوی و کلیوی باعث افزایش حساسیت بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید نسبت به داروهای بیهوشی، آرامبخش و مواد مخدر می‌شود.
کاهش تحرک دستگاه گوارش
اختلال در عملکرد دستگاه گوارش که معمولا به صورت یبوست در بیماران کم کار تیروئید آشکار می‌شود، تمایل به انسداد روده یا ایلئوس بعد از عمل را افزایش می‌دهد. با توجه به اینکه بعد از عمل از مواد افیونی و داروهای آرامبخش استفاده می‌شود به‌طور مسقیم یبوست را تقویت کرده و نگرانی از ابتلا به انسداد روده را در این بیماران افزایش می‌دهد.
کم خونی
کم کاری تیروئید اغلب با کم‌خونی از نوع نورموستیک همراه است. این نوع کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 به دلیل بیماری خود ایمنی در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید می‌باشد.
کما مایکسدما
یک عارضه نادر و در عین حال خطرنک جراحی با تیروئید کم کار، کما مایکسدما است. این بیماری تا ۸۰ درصد موارد منجر به مرگ و میر می‌شود. بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید اغلب در نتیجه تلاش بدن برای جبران کمبود هورمون تیروئید، دچار تغییرات فیزیولوژیکی می‌شوند. ممکن است به صورت کما یا تشنج ظاهر شود. در برخی از بیماران به دلیل جراحی، عفونت، قرار گرفتن در معرض سرما و استفاده از داروهای آرامبخش قبل از جراحی، ممکن است دچار کما مایکسدما شوند.
ملاحظات و غربالگری قبل از عمل جراحی در بیماری کم کاری تیروئید
همان‌طور که گفتیم به دلیل نقش بسزا و کلیدی هورمون‌های تیروئید، اثرات منفی اختلال در عملکرد آن می‌تواند اقدامات قبل و بعد از عملهای جراحی به ویژه دوران نقاهت و بهبود را پیچیده و تحت شعاع خود قرار دهد.
تشخیص، درمان و بهینه سازی وضعیت بیماران مبتلا به اختلالات عملکرد تیروئید از جمله کم کاری تیروئید، یکی از مهم‌ترین ملاحظات قبل از عملهای جراحی است.
امروزه به لطف غربالگری‌های مربوط به تشخیص بیماری‌های مرتبط با اختلال در عملکرد تیروئید، فراوانی و میزان شیوع آن در بین جمعیت عمومی قابل شناسایی و تخمین شده است. مطالعات گزارش می‌دهند که شیوع کم کاری تیروئید (مقادیر غیرطبیعی هورمون تیروتروپین) در زنان ۲۱ درصد و در مردان ۳ درصد می‌باشد.
به طور معمول آزمایش و غربالگری عملکرد تیروئید، قبل از عمل برای بیمارانی که سابقه اختلال در عملکرد تیروئید ندارند، توصیه نمی‌شود. در غیر این صورت، در بیمارانی که علائم مشکوک به بیماری تیروئید دارند باید قبل از عمل، سطح هورمون‌های تیروئید و هورمون تحریک‌کننده تیروئید (TSH) آن‌ها بررسی و ارزیابی شود.
این آزمایشات و ارزیابی‌ها برای تعیین کفایت درمان و اطمینان از مناسب بودن دوز داروها نیز باید صورت بگیرد.
ضمن اینکه، تغییرات پاتوفیزیولوژیک مرتبط با کم کاری تیروئید با جایگزینی هورمون تیروئید در اشکال داروهای خوراکی مانند قرص لووتیروکسین برگشت‌پذیر و قابل جبران است. بنابراین، به جای اینکه با خطر عوارض حاد آن مواجه شوید، بهتر است جراحی‌های غیراورژانسی را تا درمان کافی با هورمون تیروئید به تعویق بیاندازید.
برای آنکه بدانید آیا بین کم کاری تیروئید و بیماری فشار خون ارتباطی وجود دارد؟ روی لینک درج شده کلیک کنید.
اگر می‌خواهید در رابطه با خدمات ارائه شده در مطب دکتر احمد فنایی مطالعه کنید، روی لینک آن کلیک کنید. همچنین می‌توانید برای مشاوره با بهترین جراح تیروئید با ما در تماس باشید.
