ید درمانی چیست؟
ید درمانی یک درمان پزشکی هسته‌ای است که پزشکان از آن برای درمان بیماری‌های تیروئید استفاده می‌کنند. همچنین از ید درمانی برای درمان سرطان تیروئید و پرکاری تیروئید نیز استفاده می‌شود. واژه «رادیواکتیو» یا «ید درمانی» ممکن است ترسناک به نظر برسد، اما یک درمان مورد اعتماد و با ایمنی بالا است که سلول‌های تیروئید را مورد هدف قرار می‌دهد. اما در پی این درمان، بقیه سلول‌های بدن نیز تا حد کمی در معرض آن قرار می‌گیرند.
برای ید درمانی چه اقداماتی لازم است انجام شود؟
در مورد نحوه آماده‌سازی، انجام اقدامات احتیاطی لازم برای قرارگیری در معرض اشعه و زمان توقف مصرف داروهای تیروئید، پزشک شما را راهنمایی می‌کند. در صورت وجود احتمال بارداری یا شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید. در مورد بیماری‌های اخیر، شرایط پزشکی، آلرژی‌ها و داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک خود صحبت کنید. این روش درمانی به آمادگی خاصی نیاز ندارد. بااین‌حال، در روزی که شما مورد درمان قرار می‌گیرید، نباید بعد از نیمه شب چیزی میل کنید یا بنوشید. در مطالب گذشته درباره نکاتی که باید قبل و بعد از یددرمانی رعایت کنید، صحبت کرده‌ایم.
چگونه ید رادیواکتیو پرکاری تیروئید را درمان می‌کند؟
تیروئید یک غده پروانه‌ای شکل است که در قسمت جلویی و پایین گردن قرار دارد. این غده هورمون‌هایی تولید می‌کند که متابولیسم بدن و سایر عملکردها را تنظیم می‌کنند. غده تیروئید برای ساخت این هورمون‌ها به ید نیاز دارد. این ید از غذایی که می‌خوریم به دست می‌آید. به‌جز تیروئید، هیچ اندام دیگری ید را از خون جذب نمی‌کند. ید اضافی در بدن از طریق ادرار دفع می‌شود.
بنابراین تیروئید تنها اندامی است که ید را جذب می‌کند. یددرمانی با آسیب رساندن یا از بین بردن سلول‌های تیروئید به وسیله اشعه، پرکاری تیروئید درمان می‌کند.
ید درمانی رادیواکتیو به شکل کپسول خوراکی یا قطره خوراکی نیز مصرف می‌شود که در این صورت نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست. مگر اینکه دوز مصرفی بسیار بالا باشد که آن هم به ندرت مورد نیاز است. پس از مصرف قرص باید مقدار زیادی آب بنوشید تا ید رادیواکتیو باقیمانده از بدنتان خارج شود.
بیشتر بیماران قبل از آن که پرکاری تیروئیدشان رفع شود، فقط به یک دوز نیاز پیدا می‌کنند که ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد. اگر علائم پس از شش ماه همچنان ادامه داشته باشد، ممکن است مجبور شوید دوز دوم را دریافت کنید.
ید درمانی در درمان سرطان تیروئید چه تأثیری دارد؟
اگر این درمان برای سرطان تیروئید انجام بگیرد، پرتوها هر سلول سرطانی تیروئیدی را که ممکن است در سایر اندام‌ها حرکت کرده و مستقر شده باشند را از بین می‌برند.
اکثر سلول‌های دیگر تمایلی به جذب ید ندارند، به همین علت، این درمان بسیار بی‌خطر است.
به این دلیل که یددرمانی به صورت مصرف قرص انجام می‌گردد و نیازی به تابش پرتوهای خارجی نیست، عوارض خاصی را به وجود نمی‌آورد. پزشکان روش یدرادیواکتیو را برای از بین بردن سلول‌های سرطانی تیروئید، پس از عمل جراحی تیروئیدکتومی توتال به کار می‌برند. این روش درمانی از بازگشت مجدد سرطان جلوگیری می‌کند. دوزهای بسیار بالا گاهی اوقات می‌تواند تولید بزاق دهان را کاهش دهد یا به روده بزرگ یا مغز استخوان آسیب برساند.
درمان با ید رادیواکتیو چه زمانی انجام می‌شود؟
درمان با ید رادیواکتیو به افراد کمک می‌کند تا در صورت ابتلا به سرطان پاپیلاری یا فولیکولی تیروئید (سرطان متمایز تیروئید) که به گردن یا سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد، زندگی طولانی‌تری داشته باشند. در حال حاضر در چنین مواردی این روش مفید واقع شده است.
ید درمانی معمولاً پس از برداشتن غده تیروئید برای از بین بردن بافت باقیمانده تیروئید انجام می‌شود. همچنین دوز «ردیاب» ید رادیواکتیو می‌تواند برای ردیابی بافت باقیمانده تیروئید و یا سرطانی که می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن گسترش‌یافته باشد، استفاده شود.
یددرمانی رادیواکتیو را می‌توان ۴ تا ۵ هفته پس از برداشتن کامل تیروئید تجویز کرد، اما این درمان می‌تواند ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از جراحی به تعویق بیفتد.
برای آشنایی با نکاتی که باید بعد از ید درمانی رعایت کنید روی لینک درج شده کلیک کنید.
همچنین اگر می‌خواهید در رابطه با خدمات ارائه شده در مطب دکتر احمد فنایی، جراح تیروئید و پاراتیروئید مطالعه کنید، روی لینک آن کلیک کنید.
می‌توانید برای مشاوره با ما در تماس باشید.
