اختلالات تیروئید چگونه است؟
غده تیروئید اندامی پروانه‌ای شکل در جلوی گردن است. این غده هورمون‌هایی تولید می‌کند که متابولیسم بدن را تنظیم می‌کند و بر عملکردهای حیاتی تأثیر می‌گذارد. باروری به توانایی زوجین برای باردارشدن و به پایان رساندن دوران بارداری با تولد نوزاد اشاره دارد. رابطه بین سلامت تیروئید و باروری بخش مهم و گاهی پیچیده بارداری است. تیروئید کم کار از جمله اختلالاتی است که می‌تواند روی باروری زوجین تاثیر بگذارد.
اختلالات تیروئید به گروهی از اختلالات اطلاق می‌شود که باعث اختلال در عملکرد غده تیروئید و درنتیجه تولید بیش از حد (پرکاری تیروئید) یا تولید کم (کم‌کاری تیروئید) هورمون‌های تیروئید، تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) می‌شود.
شایع‌ترین اختلال کم کاری تیروئید، بیماری خود ایمنی، تیروئیدیت هاشیموتو است که در زنان غالب است. بیماری گریوز، یکی دیگر از بیماری‌های خود ایمنی است که شایع‌ترین علت پرکاری تیروئید است.
اختلالات تیروئید چگونه می‌تواند بر باروری تأثیر بگذارد؟
هورمون استروژن و میزان آن در بدن در باروری اهمیت زیادی دارا است. اما تعادل در هورمون‌های تیروئید برای بارداری به همان اندازه مهم هستند.
تیروئید کم کار و پرکاری تیروئید هرکدام می‌توانند تأثیر منفی بر باروری داشته باشند، هم بر توانایی باردارشدن و هم توانایی حمل جنین. وجود آنتی‌بادی‌های خود ایمنی که توسط اختلال در عملکرد تیروئید ایجاد می‌شود، به صورت پرکاری یا کم‌کاری آن، می‌تواند بر باروری تأثیر بگذارد.
دکتر النا کریستوفیدس، MD، عضو انجمن متخصصان غدد بالینی آمریکا، توضیح می‌دهد که «میزان TSH غیرطبیعی می‌تواند با تخمک‌گذاری تداخل داشته باشد» و «زمانی که شما هر نوع اختلال تیروئیدی دارید (بدون کنترل مناسب)، اختلال فاز لوتئال (نیمه آخر سیکل پس از تخمک‌گذاری) را مشاهده می‌کنید.
سطح پروژسترون در این مورد بسیار مهم است. اگر اختلال تیروئید کنترل نشده باشد، ممکن است بیمار برای باردارشدن مشکل داشته باشد. زیرا لانه گزینی انجام نخواهد شد. همچنین ممکن است به دلیل لانه گزینی ناقص، سقط جنین زودرس را تجربه کنید.
علائم سطوح پایین پروژسترون در بدن عبارت‌اند از:
- سیکل کوتاه‌تر یا طولانی‌تر از سیکل قاعدگی معمولی
- خونریزی سبک‌تر یا شدیدتر از حد معمول
- لکه بینی و درد شکمی در دوران بارداری
- سقط مکرر جنین
مشکلات تیروئید فقط در بانوان نمی‌تواند بر باروری تاثیر بگذارد. اختلالات تیروئید مردان نیز می‌تواند بر باروری زوجین تأثیرگذار باشد. عملکرد نامنظم تیروئید می‌تواند به کیفیت و تحرک اسپرم آسیب برساند و ورود اسپرم به تخمک برای لانه گزینی را دشوار کند.
عوامل خطر کم کاری تیروئید کدام است؟
اگر زنان بالای ۳۰ سال سن داشته باشند یا دارای موارد زیر باشند، در معرض خطر کم کاری تیروئید در طول دوران بارداری یا بعد از آن قرار دارند:
- ناباروری یا زایمان زودرس درگذشته
- سابقه خانوادگی تیروئید یا بیماری خود ایمنی
- دیابت نوع ۱ یا سایر بیماری‌های خود ایمنی
- پرتودرمانی قبلی سر یا گردن
- جراحی تیروئید گذشته
- آنتی‌بادی‌های تیروئید، عمدتاً آنتی‌بادی‌های پراکسیداز تیروئید (TPO) که اغلب در بیماری هاشیموتو وجود دارد.
- گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید)
- درمان فعلی با لووتیروکسین، یک داروی هورمون تیروئید، مگر اینکه دوز مصرف دارو، قبل یا بلافاصله پس از لقاح تنظیم شود.
نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که اگر این شرایط را دارید، حتی اگر علائم مشکلات تیروئید را ندارید، باید آزمایش تیروئید بدهید. تمامی خانم‌های باردار باید آزمایش تیروئید بدهند. خانم‌هایی که سطوح بالایی از آنتی بادی های TPO را دارند، در معرض افزایش خطر تیروئید کم کار و مشکلات بارداری مانند سقط جنین هستند. بنابراین باید قبل از اقدام به بارداری و دوباره در سه ماهه اول و دوم بارداری (شش ماه اول) آزمایش خون TSH انجام دهند.
تیروئید کم کار و باروری
تیروئید کم کار می‌تواند بر باروری به روش‌های زیر تأثیر بگذارد:
- اختلال در چرخه قاعدگی که باعث دشواری در بارور شدن می‌شود.
- تداخل در آزاد شدن تخمک از تخمدان‌ها (تخمک‌گذاری)
- افزایش خطر سقط جنین
- افزایش خطر زایمان زودرس
ارتباط بین بیماری خود ایمنی تیروئید، التهاب و باروری
بیماری خود ایمنی تیروئید می‌تواند بر باروری تأثیر منفی بگذارد. حتی زمانی که سطح TSH در محدوده طبیعی باشد. این بیماری می‌تواند باروری را به صورت‌های زیر تحت تأثیر قرار دهد:
- ایجاد مشکل در لقاح تخمک
- ایجاد مشکل در لانه گزینی
- افزایش خطر سقط جنین
متخصصان همیشه در مورد اینکه آیا تعداد آنتی‌بادی فاکتور مهمی است یا خیر، توافق ندارند. دکتر کریستوفیدیس توضیح می‌دهد درحالی‌که تعداد آنتی‌بادی برای تشخیص مهم نیست (وجود هر سطحی از آنتی‌بادی‌های تیروئید نشان‌دهنده یک وضعیت خود ایمنی است)، تعداد آنتی‌بادی‌ها می‌تواند ازنظر بالینی قابل‌توجه باشد.
ازآنجایی‌که هم وجود آنتی‌بادی‌ها و هم‌سطح هورمون تیروئید نقش مهمی در باروری دارند، مهم است که تحت نظر پزشک جهت کنترل میزان هورمون‌های تیروئید قرار بگیرید.
در حالت کلی نظارت بر هورمون‌های تیروئید در دوران بارداری بسیار حائز اهمیت است. میزان هورمون‌های تیروئید بر رشد طبیعی جنین تاثیرگذار است. در نتیجه چه قبل از اقدام به بارداری و چه بعد از بارداری بهتر است تحت نظر پزشک از کنترل مشکلات تیروئید خود اطمینان حاصل کنید.
برای آنکه بدانید آیا قرص ضد بارداری روی عملکرد تیروئید تأثیر می‌گذارد؟ روی لینک درج شده کلیک کنید.
اگر می‌خواهید در رابطه با خدمات ارائه شده در مطب دکتر احمد فنایی مطالعه کنید، روی لینک آن کلیک کنید. همچنین می‌توانید برای مشاوره با بهترین جراح تیروئید با ما در تماس باشید.
