پرکاری تیروئید
تغییرات هورمونی در دوران بارداری طبیعی و منجر به تغییرات فیزیولوژیکی و هورمونی مهمی می‌شود که عملکرد تیروئید را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این تغییرات به این معنی است که آزمایش تیروئید باید در دوران بارداری با احتیاط تفسیر شوند. زنان باردار مبتلا به پرکاری تیروئید نیاز به مدیریت دقیق دارند، زیرا عدم درمان یا کنترل پرکاری تیروئید در بارداری می‌تواند برای سلامت مادر و جنین بسیار خطرناک باشد. در ادامه درباره عوارض این بیماری بیشتر صحبت خواهیم کرد.
تغییرات طبیعی در عملکرد تیروئید مرتبط با بارداری چیست؟
تست‌های عملکرد تیروئید در دوران بارداری به دلیل تأثیر دو هورمون اصلی تغییر می‌کند: گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG)، هورمونی که در آزمایش بارداری اندازه‌گیری می‌شود و استروژن، هورمون اصلی زنانه. HCG می‌تواند تیروئید را ضعیف کند و سطوح بالای hCG در گردش خون در سه ماهه اول بارداری ممکن است منجر به پایین آمدن TSH خون شود. هنگامی‌که این اتفاق می‌افتد، TSH در سه ماهه اول کمی کاهش می‌یابد و سپس در طول مدت بارداری به حالت عادی باز می‌گردد. استروژن میزان پروتئین‌های اتصال‌دهنده به هورمون تیروئید را افزایش می‌دهد که منجر به افزایش سطح کل هورمون تیروئید در خون می‌شود. زیرا بیش از ۹۹٪ از هورمون‌های تیروئید در خون به این پروتئین‌ها متصل می‌شوند. با این حال، اندازه‌گیری‌های هورمون آزاد (که به پروتئین متصل نیستند و شکل فعال هورمون را نشان می‌دهند) معمولاً طبیعی می‌مانند. اگر TSH و T4 آزاد در طول بارداری در محدوده طبیعی باقی بمانند، تیروئید به‌طور طبیعی کار می‌کند.
اندازه غده تیروئید می‌تواند در دوران بارداری افزایش یابد (تیروئید بزرگ = گواتر). با این حال، گواتر مرتبط با بارداری در مناطق دارای کمبود ید در جهان بسیار بیشتر رخ می‌دهد. گواتر در ایالات متحده نسبتاً غیرمعمول است. اگر از تکنیک‌های بسیار دقیق تصویربرداری (سونوگرافی) استفاده شود، می‌توان افزایش حجم تیروئید را در برخی از زنان تشخیص داد. این تغییر اندازه معمولاً تنها یک افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی در اندازه است و معمولاً در معاینه فیزیکی توسط پزشک مشخص نیست. اما گاهی اوقات ممکن است گواتر قابل توجهی ایجاد شود و پزشک تصمیم بگیرد تا آزمایش‌های بیشتری درباره عملکرد تیروئید تجویز کند.
شایع‌ترین علل پرکاری تیروئید در دوران بارداری چیست؟
برخی افراد قبل از آنکه باردار شوند دچار پرکاری تیروئید هستند. این افراد در زمان بارداری بیشتر باید تیروئید پرکار خود را کنترل کنند. اما برخی دیگر پس از بارداری دچار این بیماری می‌شوند. به طورکلی، شایع‌ترین علت پرکاری تیروئید در زنان در سنین باروری، بیماری گریوز است، که در ۰.۲٪ از بیماران باردار رخ می‌دهد. علاوه بر سایر علل معمول پرکاری تیروئید ، سطوح بسیار بالای hCG، که به شکل شدید تهوع صبحگاهی دیده می‌شود، ممکن است باعث پرکاری تیروئید گذرا در اوایل بارداری شود. تشخیص صحیح بر اساس بررسی دقیق تاریخچه، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های است.
خطرات بیماری گریوز/ پرکاری تیروئید برای مادر چیست؟
بیماری گریوز ممکن است در ابتدا در طول سه ماهه اول ظاهر شود یا ممکن است در این مدت برای خانمی که این اختلال را دارد و قبلاً این اختلال برای او شناسایی‌شده است تشدید شود. علاوه بر علائم متداول مرتبط با پرکاری تیروئید، درمان نادرست و عدم کنترل پرکاری تیروئید مادر می‌تواند منجر به زایمان زودرس و یک عارضه جدی به نام پره اکلامپسی شود. علاوه بر این، زنان مبتلا به بیماری گریوز فعال در دوران بارداری در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به پرکاری تیروئید بسیار شدیدی به نام طوفان تیروئید هستند. بیماری گریوز اغلب در سه ماهه سوم بارداری بهبود می‌یابد اما ممکن است در دوره پس از زایمان بدتر شود.
پرکاری تیروئید در بارداری چه خطراتی دارد؟
برای آنکه پرکاری تیروئید در بارداری را جدی بگیرید، شما را با برخی عوارض عدم کنترل این بیماری آشنا می‌کنیم که عبارتند از:
- پره اکلامپسی
- نارسایی قلبی
- از دست دادن جنین
- زایمان زودرس
- تولد نوزاد با وزن کم
این عوارض‌ها در خانم‌های بارداری که پرکاری تیروئید آن‌ها تحت کنترل است به شکل چشم گیری کاهش می‌یابد. مرگ جنین در ۲۴۹ مورد بارداری با عدم کنترل این بیماری دیده شده است و ۵ درصد دیگر دچار ناهنجاری‌های جنینی و نوزادی دیگر شده‌اند.
زنانی که مقاومت هورمون تیروئید دارند (درجایی که غلظت هورمون تیروئید و تیروتروفین به‌طور نامناسبی بالاست – یعنی به دلیل خود ایمنی نیست) نیز سقط جنین بالایی دارند که نشان‌دهنده اثر سمی مستقیم هورمون‌های تیروئید بر جنین است.
نتیجه گیری
قبل از اقدام به بارداری حتما آزمایش‌های مربوط به تیروئید را جزو اعمال واجب خود قرار دهید. ممکن است تا امروز علائم نامشخصی داشته باشید و برای درمان به پزشک مراجعه نکرده باشید. بعد از بارداری نیز حتما تحت نظر یک پزشک تیروئید قرار بگیرید و آزمایشات لازم را انجام بدهید. در صورت پرکاری تیروئید یا کم کاری تیروئید حتما راه‌های کنترل و درمان را بدون استرس آغاز کنید.
بیشتر بخوانید:
چگونه پرکاری تیروئید بارداری را کنترل کنیم؟
جهت آشنایی با ۳ راه درمان بیماری گریوز روی لینک آن کلیک کنید.
اگر می‌خواهید در رابطه با خدمات ارائه شده در مطب دکتر احمد فنایی ، جراح تیروئید و پاراتیروئید مطالعه کنید، روی لینک آن کلیک کنید. همچنین می‌توانید برای مشاوره با ما در تماس باشید.
